Aktualności

Do najgorszych diet w 2021 roku należą:

1. Dieta wysokobiałkowa jest również określana jako proteinowa, bogatobiałkowa czy Dukana. W latach 2009-2011 dieta ta cieszyła się dużą popularnością w Polsce i na świecie. Uznaje się ją za wariant diety białkowo-tłuszczowej. W wyniku stosowania diety białkowej obserwuje się dość szybki i znaczny ubytek masy ciała, co sprawiało, że dieta ta stała się dość popularna. Należy jednakże pamiętać, iż jej stosowanie, zwłaszcza długotrwałe wiązać może się z efektami niepożądanymi. Efekty niekorzystne stosowania diety proteinowej to niedobór błonnika, co zwykle prowadzi do zaparć i może sprzyjać rozwojowi raka jelita grubego. Dieta ta jest niedoborowa głównie w wapnia, którego wchłanianie z przewodu pokarmowego w przypadku dużej zawartości białka może być zaburzone. Bezwzględnymi przeciwwskazaniami do stosowania tej terapii są choroby nerek i wątroby. U osób zdrowych regularne jej stosowanie istotnie zwiększa ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, wątroby, osteoporozy, a także chorób nerek. Zaobserwowano, iż u osób otyłych, ze stwierdzoną cukrzycą typu 2 oraz nadciśnieniem tętniczym istnieje podwyższone ryzyko przewlekłej choroby nerek. Dieta wysokobiałkowa może powodować zwiększony rozwój tej choroby. Dodatkowym czynnikiem mającym negatywny wpływ na organizm ludzki jest obecność fosforanów, w które ta dieta jest bogata. W raporcie Dietary Guidelines for Americans 2010 eksperci podają, iż diety zawierające powyżej 35% białka i poniżej 45% węglowodanów nie są bardziej efektywne niż diety z kontrolowaną ilością kalorii, ale mogą pogarszać stan zdrowia, a zatem nie są rekomendowane w odchudzaniu.

2. Dieta ketogeniczna, nazywana również ketogenną skoncentrowana jest na zwiększonej podaży tłuszczów i zastąpieniu nimi węglowodanów. W założeniach diety ketogennej dominują tłuszcze, które stanowią około 90% podaży kalorii. Długotrwałe stosowanie diety ketogenicznej powoduje ustanie początkowego uczucia energii, lepszego samopoczucia, obserwuje się częstsze osłabienie, zaburzenia koncentracji, pobudzenie apetytu na słodycze. Prowadzi również do rozregulowania perystaltyki jelit co powodować może ciągłe uczucie bólu w podbrzuszu oraz częstomocz. Dodatkowo zwiększa się stężenie kwasu moczowego, co może doprowadzić do dny moczanowej i kamicy moczanowej. Diety tej nie powinny stosować osoby z chorobami trzustki, wątroby i nerek. Warto również zwrócić uwagę na niedobory witamin i minerałów jakie towarzyszą stosowaniu tego modelu żywieniowego. Jest to między innymi: magnez, witamina D3, sód, potas.

Zaleceniem do stosowania owej diety jest padaczka lekooporna u dzieci . Jak wykazują badania naukowe Vining i in. z 2002 i Zubiel&Wendorff z 2005 przeprowadzono analizę z udziałem 20 pacjentów stosujących dietę ketogenną. Przed rozpoczęciem diety wszyscy mieli bardzo częste napady padaczkowe i byli leczeni wieloma lekami przeciwpadaczkowymi. Spośród 20 pacjentów, u 16 zanotowano ponad 50% redukcję częstotliwości napadów, a 3 z nich było wolnych od napadów. U wszystkich 16 dzieci dawki i liczbę leków przeciwpadaczkowych zmniejszono lub odstawiono. Zarówno dobre rezultaty w leczeniu napadów padaczkowych, jak i dobra tolerancja diety ketogennej są wystarczającym argumentem, aby stała się ona jedną z metod leczenia padaczek w Polsce Rekomendacje NICE (National Instytute for Health and Care Excellence) z 2012 roku również potwierdzają skuteczność tej diety i szacują, że u 50-60% pacjentów ilość napadów można zmniejszyć o ponad 50%, natomiast u 30% chorych o ponad 90%.

Reasumując dieta ketogenna ma swoje wad i zalet, ale zawsze należy jej rozpoczęcie skonsultować ze specjalistą. Idealnym podejściem jest kontrola u lekarza, a następnie gdy nie ma przeciwwskazań, stosowanie diety pod okiem dietetyka. Omawiana dieta ma udowodnione korzyści w padaczce lekoopornej lecz stosowanie jej do celów zmniejszenia masy ciał może być dyskusyjne. Jest dietą bardzo restrykcyjną, która może spowodować wiele niepożądanych efektów takich jak niedobory, dnę moczanową czy zaburzenia hormonalne u kobiet.

3. Dieta GAPS została opisana przez Natashę Campbell-McBride w jej wydanej w 2004 roku książce „Zespół psychologiczno jelitowy – Naturalne metody leczenia autyzmu, ADHD, dysleksji, dyspraksji, depresji i schizofrenii„. Nazwa GAPS pochodzi od angielskiego skrótu Gut and Psychology Syndrom, czyli po polsku właśnie zespół psychologiczno-jelitowy. Książka jest wynikiem wielu lat pracy autorki z dziećmi i dorosłymi z problemami neurologicznymi i psychicznymi, jak autyzm, ADHD, schizofrenia, dysleksja, dyspraksja, depresja, stany lękowe, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, psychozy maniakalno-depresyjne. Czym jest więc dieta GAPS? Główne założenia są takie iż żadnych złożonych węglowodanów jest wieloetapowym programem żywieniowym skupiającym się bardziej na tym, co jeść (w szczególności rosoły i domowe kiszonki – probiotyki), mającym na celu poprzez przywrócenie prawidłowej mikroflory jelitowej poprawę stanu psychicznego.

Dieta GAPS składa się z podzielonej na sześć etapów diety:

1. Głównie rosół z kości i mięsa, szpik kostny, tłuszcz zwierzęcy oraz stopniowe wprowadzanie soków z kiszonek.

2. Wciąż rosół, wprowadzamy surowe żółtka i niektóre warzywa duszone, coraz więcej soków z kiszonek.

3. Wprowadzenie awokado, naleśniki bezglutenowe, jajka (także smażone i gotowane), dużo zdrowych tłuszczów, poza sokami także warzywa kiszone.

4. Dochodzi mięso gotowane i pieczone, soki z warzyw, chleby bezglutenowy.

5. Pure z gotowanych jabłek, pierwsze surowe warzywa.

6. Jemy wszystkie dozwolone pokarmy, także surowe owoce.

Wadą podstawową jest to, że osoba zdrowa bez większego powodu eliminuje cenne grupy produktów z jadłospisu. Konieczna jest rezygnacja ze wszystkich węglowodanów złożonych. Eliminujemy z diety pieczywo, ryż, kasze, mąkę, makaron, ciasta. Całkowicie zakazany jest cukier (w tym również cukier trzcinowy, melasa, syrop klonowy). Rezygnujemy z żywności wysoko przetworzonej, w tym wędlin, mięsa, słodyczy, warzyw i owoców z puszki. GAPS należy do diet bardzo restrykcyjnych, dlatego nie należy jej stosować jeżeli nie ma ku temu wskazań medycznych. Nie powinna być ona traktowana również jako dieta odchudzająca. Diety tej nie powinno się stosować u dzieci, kobiet w ciąży i kobiet karmiących.